Bugünkü yazımızda,  Haziran ayı itibariyle  “ Yeni Normal Dönemde” İş başı yapan çalışanların;

  1. İşe başlatılmadan önce “ Sağlık Durumları” ile ilgili olarak, sağlık kontrolünden geçmelerinin zorunlu olup olmadığı, 3 aylık bir süreden sonra yeniden iş başı yapacak olmaları nedeniyle sağlık muayeneleri sürecinde, durumlarını belirleyecek Sağlık Tetkiklerini yaptırma zorunluluğunun bulunup bulunmadığı,
  2. Eğer zorunlu ise, bu tetkiklerini hastane yerine, GEZİCİ MOBİL SAĞLIK Kuruluşları veya OSGB Bünyesinde oluşturulmuş BASİT LABORATUVARLARDA Yaptırmalarının Mevzuatımız uyarınca mümkün olup olmadığı,
  3. Sağlık Tetkiklerini yaptırmadan doğrudan İşyeri Hekiminin yüzeysel muayenesi ile iş başı yaptırılması halinde, sonradan ortaya çıkacak COVİD-19 Teçhizi karşısında İşverenin Hukuki sorumluluğunun bulunup bulunmadığı,
  4. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı COVİD-19 İle Mücadele Uygulaması çerçevesinde toplumu bilgilendirmek amacıyla sorulmuş olan sorulara verilmiş cevaplar çerçevesinde işlem yapılmış olmasının işveren yükümlülüğünü kaldırıp kaldırmayacağı,

Hususunda ortalıklarda dolaşan bilgilendirme ve yine bu bilgilere çerçevesinde akıllarda oluşmuş olan soruların cevaplarını aramaya ve okurlarımızı bilgilendirme çalışacağız.

Bilindiği üzere, 2020 Şubat ayı itibariyle Dünyamızı alt üst eden ve binlerce insanın ölümüne, yol açan COVİD-19 Korona Virüs Salgınının,  Yoğun dönemlerinde yaşanmış olan ŞOK’ u yavaş yavaş atlatarak nihayet Haziran Ayı itibariyle normal hayatımıza dönmüş bulunmaktayız. Ancak şunu da unutmamak gerekir ki,  “ Yeni Normal Dönem ” olarak adlandırılmış olan bu dönem tabi ki hiçbir zaman COVİD-19 Öncesi gibi bir dönem olmayacaktır.

MESAFE, MASKE ve TEMİZLİK olarak adlandırdığımız bu Üç kural, bu dönemde de; her zaman ve her yerde yaşantımızın bir parçası olarak kalacaktır.  Bunu bu arada belirttikten sonra, Yukarıda soru başlıkları şeklinde ele aldığımız hususları, 6331 Sayılı Mevzuatımızda yer alan düzenlemeler çerçevesinde açıklamaya çalışacağım.

KONUYA İLİŞKİN HUKUKİ MEVZUAT

  • 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun, 3.4.5, 11,15. Maddesi
  • 12.2012 tarih ve 28512 sayılı “ İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliğinin 12. Maddesi”,
  • 06.2015 Tarih ve 29401 Sayılı “İşyerlerinde İşveren Veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmeliğin” 7. Maddesi
  • 07.2013 Tarih ve 28713 Sayılı “İşyeri Hekimi Ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 9. (2/c-1-8) Maddesi
  • İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmeliğin 5/a Maddesi

İNCELEME                  :

2012 Yılında Uygulamaya girmiş olan 6331 Sayılı “ İş Sağlığı ve Güvenliği” Kanunumuz, İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili çalışmalarda NORMATİF YAKLAŞIM ilkesini benimseyerek, önceden tedbir alma yöntemiyle SAĞLIK ve GÜVENLİĞİN Sağlanmasını esas almıştır. AMAÇ; İnsan Hayatının korunması,  işyeri Güvenliğinin Sağlanmasına ilişkin esasları düzenlemektir.

Bu bağlamda; İş Sağlığı ve Güvenliği çalışmalarının temelinde İNSAN SAĞLIK VE GÜVENLİĞİ ile İŞYERİ GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI vardır.  Buradan hareketle, insan ve işletme güvenliğinin sağlanabilmesi için İnsan ve İşletmenin ne gibi tehlikeler ile karşı karşıya kalacağının ve bu tehlikelerin TOLERE edilip edilmeyeceğinin belirlenerek, adı konmuş olan bu risklere karşı Önlem alınması ile İş Sağlığı ve Güvenliği çalışmaları bütünleştirilir.  Bu nedenle Tehlike, Risk ve Önlem tanımlamasını iyi yapmak gerekmektedir. Biz buna,

  • TEHLİKE
  • RİSK ve
  • ÖNLEM ALMA ‘ . Üçgeni diyoruz.

İncelememiz COVİD- 19 Korona Virüs PANDEMİ Vakası üzerine olduğu için, öncelikle COVİD-19 ‘ un potansiyel bir tehlike olup olmadığı, Tehlike ise, bunun İNSAN Hayatı için RİSK oluşturup oluşturmadığı ortaya konulacak ve TEHLİKE olduğu, İnsan Hayatı için RİSK Oluşturduğu belirlendikten sonra, buna karşı ÖNLEM ALMA devreye konulacaktır..

  1. TANIMLAR;

6331 Sayılı Kanunun 3. Maddesi Başlığı altında yapılmış  tanımlara  yakından baktığımızda,

  • TEHLİKE: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyeli. (6331/3.(p)
  • ÖNLEM: İşyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümü (6331/3.(n)
  • RİSK; Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimali (331/3.(o)
  • RİSK DEĞERLENDİRMESİ; İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaların bütünü (6331/3.(c)
  • İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip mühendis, mimar veya teknik eleman (f)
  • İŞYERİ HEKİMİ: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, işyeri hekimliği belgesine sahip hekim, (6331/3.(ı)  Olarak Tanımlandığını görmekteyiz.

Bütün bu tanımlar ışığında; COVİD-19 un,  insan hayatı için büyük bir risk oluşturan bir Bulaş   ( Salgın ) Hastalık olduğu kesindir. Bu bağlamda, bu Salgın vakanın İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı çerçevesinde ele alınması gerekmektedir.

  1. SALGIN HASTALIK İLE İLGİLİ OLARAK İŞVERENE TEDBİR ALMA  YÜKÜMLÜLÜĞÜ GETİREN DÜZENLEMELER
  • İşveren, “çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü Olan işveren, zamanla değişebilecek sağlık ve güvenlik tedbirlerini de değişen şartlara uygun hale getirmek ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapmak zorundadır.  (6331.Md.4-a)
  • İşveren İşyerinde İnsan sağlığına zarar verebilecek tehlikelerin belirlenmesi için belirli aşamalarda Risk değerlendirmesi yapmak/yaptırmak zorundadır. ( 6331.Md.4-c)
  • İşveren Risklerden kaçınmak, Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek ve Risklerle kaynağında mücadele etmekle yükümlüdür. (6331.Md.5)
  • İşveren, Çevre Şartlarını dikkate alarak, meydana gelebilecek acil durumları önceden değerlendirerek, çalışanları ve çalışma çevresini etkilemesi mümkün ve muhtemel acil durumları belirler ve bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri almakla yükümlüdür. (6331 Md. 11)
  • İşverenler Çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlamak zorundadır. (6331 Md. 15)
  • İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması halinde Risk Değerlendirmesinin yenilenmesi gerekmektedir. (İSG. RİSK. DEĞ. YÖNET. MD. 12)
  • İşyerinde görev üstlenen işveren veya işveren vekilleri İşe Giriş ve Periyodik Muayeneler ile tetkikleri yapamaz. bu hizmetlerin İşyeri hekimlerinden veya Kamu sağlık Hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden alınması gerekmektedir.( İşyerlerinde İşveren Veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmeliğin 7. Maddesi)
  • İşyeri Hekimleri Sağlık Gözetimi kapsamında, yapılacak işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler ile Bulaşıcı hastalıkların kontrolü için yayılmayı önleme ve bağışıklama çalışmalarının yanı sıra gerekli hijyen eğitimlerini vermek, gerekli muayene ve tetkiklerinin yapılmasını sağlamakla yükümlüdür. (İŞYERİ HEK. VE DİĞER. SAĞ. PERS. YETKİ VE SORM. HAK. YÖNET. MD.9.(2-c-1,8)

İşveren, Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek ve çalışan ile çalışma çevresini etkileyecek acil  durumları önceden değerlendirerek muhtemel acil durumları belirlemekle yükümlüdür.  

DEĞERLENDİRME:

Yukarıda belirtilmiş olan mevzuat çerçevesinde, yapılan değerlendirmede;

COVİD-19 PANDEMİ Sonrası işbaşı yaptırılacak olan çalışanların “Korona Virüs (Covid-19 )  Sonrası işe dönüşlerinde,  Periyodik Sağlık Muayeneleri ile Sağlık Tetkiklerinin Yapılmasının Zorunluluk İçerip İçermediğini ele aldığımızda;

COVİD-19 Korona Vakası Bir Bulaş (PANDEMİ) olup, Sağlık otoritelerinin açıklaması çerçevesinde genelde çoğunluk üzerinde hastalığa sebebiyet vermesine karşın, özelde, % 10 oranında taşıyıcıları üzerinde hiçbir hastalık belirtisi sergilememektedir.

Bu bağlamda;     KİME, NE ZAMAN, NEREDE ve NASIL bulaşabileceği belli olmadığı için: işe ara veren, vermeyen tüm personelin, mutlaka İŞYERİ HEKİMİ Kontrolünden geçmesi ve göreceli muayenenin yanında, Sağlık Tetkiklerinin yaptırılması gerektiğini düşünmekteyiz.   Bu kontrol ve Tetkiklerin Yaptırılmamış olmasından doğacak risk,  telafi edilebilecek bir risk değildir.

Bu nedenle; COVID-19 salgını yeni bir risk faktörü olarak değerlendirilmeli ve periyodik muayeneler gerekli koruyucu önlemler alınmak suretiyle İŞYERİ HEKİMİ tarafından mutlaka yapılmalıdır. İşyeri Hekimi istihdam zorunluluğu bulunmayan 50’den az çalışanı olan az tehlikeli işyerlerinde ise bu durum en yakın OSGB Firmaları bünyesinde istihdam edilen İşyeri Hekimleri veya Aile Hekimlikleri aracılığı ile rapor temini yoluna gidilebilir.

Diğer taraftan; Tetkikler ile ilgili hizmetler, Hastaneler yanında, Sağlık Bakanlığı’nın yetki verdiği, OSGB ( Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi)  BASİT LABORATUVARLARINDA ve/veya  yine OSGB bünyesinde hizmet veren   GEZİCİ MOBİL SAĞLIK  ARAÇLARI ile çalışan sayısına göre yapılacak program çerçevesinde peyderpey alınabileceği görüşündeyiz.

Yukarıda belirtildiği üzere, İŞYERİ HEKİMİ; çalışanların sağlığını artan biyolojik risklere karşı korumak, rahatsızlığı bulunan çalışan için gerekli tedbirleri almak, her türlü önleyici hekimlik faaliyetini uygulamak, çalışanları sağlık risklerine ve alınan tedbirlere ilişkin bilgilendirmek, işyerinde hijyen kurallarının uygulanmasını sağlamak ve tüm yapılanları onaylı deftere işleyerek gerekli olan kayıtları da çalışan sağlık dosyasına eklemekle yükümlüdür.

Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinden (OSGB) alınan sağlık raporlarına. Yapılacak itirazlar Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hakem hastanelere yapılabilir. Bu durumda, Hakem Hastanenin vereceği kararlar kesindir.  18.06.2020

İbrahim OĞUR

E.Baş İş Müfettişi

İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı

    1. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI HİZMETİ

    A Sınıfı İş Güvenliği UzmanB Sınıfı İş Güvenliği UzmanC Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

    2.İŞ YERİ HEKİMİ HİZMETİ

    İşyeri Hekimi (Kısmi Zamanlı)İşyeri Hekimi (Tam Zamanlı)

    3.DİĞER SAĞLIK PERSONELİ HİZMETİ

    Diğer Sağlık Personeli (Kısmi Zamanlı)Diğer Sağlık Personeli (Tam Zamanlı)

    4.RİSK ANALİZİ VE ACİL DURUM PLANI HİZMETLERİ

    Risk Analizi HazırlanmasıAcil Durum Planı Hazırlanması

    Varsa İletmek İstediğiniz Notunuz