SAATLİK VE GÜNLÜK ÇALIŞMALARA İLİŞKİN BİR İDARİ GENELGENİN İSG MEVZUATI AÇISINDAN İNCELENMESİ

SAATLİK VE GÜNLÜK ÇALIŞMALARA İLİŞKİN BİR İDARİ GENELGENİN İSG MEVZUATI AÇISINDAN İNCELENMESİ

AÇIKLAMA:

TEİDAŞ (Türkiye Elektrik İşletmeleri Dağıtım A.Ş) İdaresine İş Sağlığı ve Güvenliği hizmeti veren OSGB ( Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi) Uzmanı okurumuz TEİDAŞ İşletmesinin yayınlamış olduğu bir genelgeye istinaden (18.3.2021 Tarih ve Bila Sayılı TEİDAŞ Genelgesi) tarafımıza, https://www.detam.com.tr/anasayfa/ üzerinden, 25.03.2021 Tarihinde iletmiş olduğu bildirim ile görüşlerimizi talep etmektedir.

Bunun üzerine Mail eki olarak tarafımıza gönderilmiş olan Enerji Bakanlığı ve TEİDAŞ İdaresi yazıları 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile bu kanun çerçevesinde çıkartılmış olan ilgili Mevzuat, Yargı kararları ve doktrin er görüşler çerçevesinde incelenmiş, yapılan değerlendirme sonucunda görüşlerimiz aşağıda belirtilmiştir.

DEĞERLENDİRME

Bilindiği üzere 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve bu kanun uyarınca çıkartılmış olan Mevzuatı AB Mevzuatına uygun olup, TÜM gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de ILO Sözleşmeleri ve Anayasamızda yer alan hükümler çerçevesinde, ÇALIŞANI, İşin niteliğinden kaynaklanan nedenlerle ortaya çıkabilecek tehlikelere karşı korumak, Tehlikeleri azaltmak ve Üretimin devamlılığını sağlamak amacıyla hazırlanmış bir dizi uygulamaları içermektedir.

Avrupa müktesebatı çerçevesinde ele alınmış olan İSG Mevzuatımız gayet açıklayıcı ve nettir. Buna karşın, biz uygulayıcılar bazen yasada tam açıklığı bulunamayan hususlarda karşımıza çıkacak sorunları çözmekte sıkıntılar yaşayabilmekteyiz.

İşte bu durumlarda sorunlarımızı işin erbabı olan idari ve hukuki mercilerin karar ve yorumları ile çözüme kavuşturabilmekteyiz. Çünkü bazen bilgi ve deneyimiz, MOTA MOT kanunda yer alan düzenlemeleri esas alan yaklaşımla mevzuat çerçevesinde çözmemiz mümkün olamamaktadır. İşte Bu gibi durumlarda yasanın özüne bakmak gerekir. Bu gibi durumlarda da bize yardımcı olarak Yargı kararları, Uzman kişilerin yorumları, Bilirkişi Raporları devreye girmektedir.

Değerli okurlarım; Bilindiği üzere; 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasasının özü çalışanın hiçbir süre, zaman ve mekâna bağlı olmaksızın can güvenliğinin olası kaza ve hastalıklara karşı korunması gerektiği esasına dayanmaktadır.

Görebildiğimiz kadarı ile görüş talep eden İSG Uzmanının tereddüdü, Kurum üst makamlarının yöntem tarzı ile İSG mevzuatında yer alan düzenlemelerin yorumlanması noktasında söz konusu olmaktadır. (Örneğin: Eğitim Yöntemi )

İşte burada tereddüde düşen kişileri çözüme götürecek bir yöntemin uygulanması yararlı olacaktır. Biz İSG Uzmanlarının, bilirkişilerin, Yöresel Mahkeme, İstinaf Mahkemesi ve Yüksek Mahkeme Hakimlerinin (Yargıtay) bu yasal boşluklarda uyguladığı yöntem de budur.

Bu yöntemin adı, bizim çok yakından tanıdığımız; 5 N 1 K yöntemidir.

Bu yöntem bir durumu daha iyi anlamak ve anlamlandırmak, çözümlemek için kullanılır. (Bir dönem CNN Televizyonunda bu başlık altında Sn. Cüneyt ÖZDEMİR tarafından sunulan ve beğeni ile izlenen bir program vardı. Bizde talep üzerine 2011 Yılında İstanbul’da meydana gelen ve 11 işçimizin hayatını kaybetmesi ile sonuçlanan bir inşaat firmasının işçileri için barınak olarak kullandığı çadırlarda meydana gelmiş bir yangının İş Sağlığı ve Güvenliği açısından değerlendirilmesinde bu programın konuğu olmuştuk)

Bu bağlamda yine söz konusu olan bu genelgelerin incelenmesinde de 5 N 1 K Uygulamasını kullanabiliriz. Bu bizi İdarenin yayınlamış olduğu Genelge ve talimatın geçerliliği hususunda aydınlığa kavuşturacak, farklı düşünceler karşısında bu sorunun cevaplanmasına yardımcı olacaktır.

Burada;

KİM sorusu önem arz etmektedir. Bu sorunun içerisinde iki kişi vardır. Bunlar RİSKE TABİ olanlar, RİSKİ ÖNLEYECEK OLANLAR.

RİSKE TABİ OLACAK KİŞİLER; Günlük ve Saatlik çalışma yapacak İŞÇİLERDİR.

RİSKİ ÖNLEYECEK OLAN KİŞİLER İSE; bu işçileri çalıştıran SORUMLULARDIR. ( İşveren ) ve VEKİLLERİ ( Yönetici+ İSG profesyonelleri )

NE; Sorusunun çerisinde, sorun olan konu yer almaktadır. Sorun nedir? Sorun yapılan işten kaynaklanacak RİSKTİR. Riskin sebebi nedir? Üründür, Ürünün Yapılış Şeklidir, çalışanın plansız eylemidir.

NEREDE ve NE ZAMAN sorularında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Bu İŞYERİNDE VE YAPILAN İŞ SÜRECİNDEDİR.

NASIL: İşte burada cevaplanması gereken en önemli soru bu olmaktadır.

Bu soru bize yapılacak işte ki yöntemimizi belirlemede yardımcı olacak, İşe başlamadan önce Hangi adımı atacağımızı seçmemizi sağlayacak, Sorunun nasıl çözülebileceğini, Tehlikenin Hangi şartlar ve koşullar altında oluşabileceğini tanımlayacaktır.

İSG Mevzuatının istediği Bu başlık altında sorulan tüm soruların cevaplandırılmasıdır. İşte bu sebepledir ki, İSG çalışmalarının temelini RİSK DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI oluşturmaktadır.

Buradan hareketle; her şeyden önce yapılacak RİS DEĞERLENDİRMESİNDE; günlük ve Saatlik çalışmaların nasıl ve hangi metotlarla çözümleneceği mutlaka ele alınmalıdır.

GÜNLÜK Hatta SAATLİK çalışmalarda İSG Çalışmalarını zamana yayarak çözümleyemeyiz. Bunu mutlaka süreç içerisinde çözümlemek durumundayız. İş Sağlığı ve Güvenliğinin temel amacı da işi aksatmadan çözümlemektir.

Gerek Enerji Bakanlığının ve gerekse bu yazıyı ilgi tutarak hareket eden TEİDAŞ ‘ ın yapmış olduğu işlemde yasada genel tanımlama içerisinde yer alan ÇALIŞANI yasanın konuluş amaç ve gayesine uygun olarak koruma yöntemi oluşturmaktır.

Yazının içerisinden de görüleceği üzere, çalışanlar GÜNLÜK ve SAATLİK olarak sınırlanmış ve işler ve uygulama dışında tutulacak kişiler tanımlanmıştır. BUNLAR;

Nakliyat İşleri
Servis Taşımacılığı
Acil olarak ortaya çıkan Onarım işleri
Acil olan bu onarım işlerinde yer alan İşçiler ve işçi Statüsünde Olmayan Kalfa Ve Ustalar.

Buradan hareketle;

Yukarıda belirtilmiş olan çalışmalar için MUTLAKA BİR RİSK DEĞERLENDİRMESİNİN YAPILMIŞ OLMASI Ve Ortaya Konulan Risklere Karşı Muhatap Olacak Kişilere Ne Tür Bir Bilgilendirmenin Yapılacağının Belirlenmiş Olması,
Riskler Belirlenmeden Ve Bu Risklere Karşı Bilgilendirme İçeriği Hazırlanmadan İŞE BAŞLATMADAN ÖNCE TOLBAX ŞEKLİNDE Çalışanlara Verilmeden Çalışmanın Başlatılmaması
Yapılacak Çalışmaların Her Safhasının Bire Bir Gözlemlenmesi, ÇALIŞMALARIN MUTLAKA NEZARET ALTINDA YAPILMASI,
Güvenlik Tedbirlerinin Bizatihi Uzmanları Tarafından Alınması,
İşe Yapacak Olan Kişilerin Mesleki Eğitim Belgelerinin Olması,
Kendi Namıma Çalışan Usta Ve kalfaların İş İle İlgili Yeterlilik Belgelerin Olması,
İşe Başlatılacak Olan Kişilerin Sağlıklı Olup Olmadıklarının İşyeri Hekimi Nezaretinde Kontrolden geçirilmesine;

İlişkin işlemlerin usulüne uygun olarak yapılması halinde;

GENELGE ÇERÇEVESİNDE ÇALIŞMA YAPILMASINDA HERHANGİ UYGUNSUZLUK BULUNMADIĞI GÖRÜŞ VE KANAATİNDEYİZ.

Nitekim 4857 Sayılı İş Kanununun 10. Maddesi çerçevesinde ele alınan çalışanların iş kanunun bir kısım maddelerinden ayrı tutulması da İSG Uygulamalarında genel olarak sürekli çalışan işçiler ile süreksiz çalışan işçiler için farklı ele alınması hususunda bize birer örnek oluşturmaktadır.

6 Mayıs 2021

Dr. İbrahim OĞUR

Baş İş Müfettişi

İş Hukuku/İş Güvenliği Uzmanı

NOT: İSG Konularında yayınlanmakta olan makalelerimizi http://haberisg.com/ adresimiz üzerinden sürekli olarak takip edebilirsiniz.